علت گرانی طلا
چرا طلا گران است؟
چندین دلیل موجود است که توضیح می‌دهد چرا قیمت طلا بالا است. یکی از دلایل این موضوع کمیاب بودن طلا در جهان است. براساس باور دانشمندان، طلا از فضا به زمین آمده است و متشکل از شهاب‌سنگ‌هایی است که در طول شکل‌گیری زمین به آن رسیده‌اند. طلا از هسته زمین به سطح آمده و به دلیل منشا خارجی‌اش، مقدارش محدود است و امکان افزودن بیشتر وجود ندارد. به طور مثال، تخمین زده می‌شود که کل مقدار طلا موجود در جهان حدود 190 هزار تن است که می‌توان آن را در یک مکعب با طول 24 متر قرار داد. اگر این مقدار طلا به طور مساوی بین جمعیت جهان تقسیم شود، حدود یک اونس یا 31.103 گرم طلا به هر نفر می‌رسد. امروزه، قیمت یک اونس طلا نزدیک به 1979 دلار است.
علت گرانی طلا، هرچند، کمیابی طلا تنها دلیل این نیست که آن به عنوان یک کالای محافظ از تورم شناخته شود. طلا ویژگی‌های منحصر به فردی دارد که آن را به یک کالای پرکاربرد تبدیل کرده است. این فلز دارای قابلیت تغییر شکل بالا بوده و بسیار مقاوم است، به طوری که می‌تواند بدون شکستگی، شکل دهی یا تغییر شکل دهد. افزون بر این، ظاهر درخشان طلا نیز نقش مهمی در جذابیت آن دارد. علاوه بر این موارد، طلا کاربردهای صنعتی نیز دارد و رسانایی الکتریکی بسیار خوبی دارد. حتی بانک‌های مرکزی جهان نیز به طلا سرمایه‌گذاری می‌کنند تا به عنوان یک پشتوانه برای دارایی‌های خود استفاده کنند. تلخیصاً، عوامل مختلفی با هم ترکیب شده‌اند که موجب محدودیت عرضه و تقاضا برای طلا شده و نتیجتاً قیمت آن را بالا برده است.
چه موقع طلا گران می‌شود؟
قیمت طلا عموماً به عوامل مختلفی بستگی دارد. یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر قیمت طلا، ثبات اقتصادی و سیاسی یک کشور است. هر زمان که جنگ یا بی‌ثباتی اقتصادی و سیاسی افزایش یابد، طلا به عنوان یک پناهگاه ارزش‌گذاری مورد توجه قرار می‌گیرد و ارزش آن افزایش می‌یابد. به عنوان مثال، شیوع ویروس کرونا و توقف فعالیت‌های اقتصادی باعث افزایش قیمت طلا در بازارهای جهانی شد. از سوی دیگر، هرگونه افزایش تورم یا افت ارزش پول یک کشور نیز باز هم باعث رشد قیمت طلا می‌شود.
همچنین، نااطمینانی در اقتصاد جهانی و به خصوص در ایالات متحده آمریکا، یکی از دلایل اصلی رشد قیمت طلا در سال‌های گذشته و اوایل سال ۲۰۲۳ می‌باشد. پس از طی کردن دوره کرونا و شروع جنگ در اوکراین، فضای اقتصاد جهانی به نوسانات شدیدی دچار شد. افزایش قیمت انرژی و مواد غذایی در جهان ایجاد تورم در سطح جهانی و عاملی برای افزایش قیمت طلا شد. این موضوع باعث بالا رفتن نرخ بهره توسط فدرال رزرو شد. همچنین، بانک‌های مرکزی نیز اقدام به افزایش خرید طلا کردند. بالا رفتن نرخ بهره توسط فدرال رزرو و ادامه آن از مواردی بود که باعث افزایش شدید قیمت طلا شد. در حال حاضر، قیمت طلا به بالای دو هزار دلار نیز رسیده است. در داخل نیز، قیمت طلا تحت تأثیر برابری دلار و ریال و شرایط اقتصادی کشورها، از جمله تورم، قرار دارد.
یک پیش‌بینی برای دو دهه آینده
علت گرانی طلا، جالب است که در آینده قیمت طلا ممکن است افزایش یابد، اما علت این امر چیست؟ واقعیت این است که همانطور که اشاره کردید، مقدار طلا موجود در جهان محدود است و پیدا کردن محل جدید برای استخراج طلا روز به روز دشوارتر می‌شود. بر اساس اظهارات زمین‌شناسان، تنها حدود 55 هزار تن طلا در پوسته زمین باقی مانده است. اگر به همین نحو ادامه دهیم، باید 20 سال دیگر به استخراج طلا پرداخت. این نشان می‌دهد که هزینه‌های معدن‌کاوی ممکن است افزایش یابد و در نتیجه قیمت طلا نیز افزایش خواهد یافت. این امر ممکن است منجر به افزایش قیمت طلا در سطح جهانی شود. به نظر می‌رسد که طلا در حال حاضر گران است و احتمالاً در آینده هم می‌تواند گران‌تر شود.
راه‌های سرمایه‌گذاری در طلا
یکی از راه‌های سرمایه‌گذاری در طلا، خرید طلای فیزیکی است. با این حال، به دلیل اجرت بالای دستمزد و انواع مالیات، این روش به‌طور چندان توصیه نمی‌شود، مگر این‌که فرد به آن به‌عنوان یک کالای مصرفی نگاه کند. در غیر این صورت، برای سرمایه‌گذاری، گزینه‌های بهتری نیز وجود دارد. خرید سکه های طلا نیز یک راه دیگر برای سرمایه‌گذاری است. این سکه‌ها به دلیل این که تنها حق ضرب دارند و اجرت نمی‌خواهند، برای سرمایه‌گذاری گزینه مناسبی محسوب می‌شوند. با این حال، در سال‌های اخیر، با توجه به افزایش قیمت سکه و طلا، روش‌های دیگری نیز جای خود را باز کرده‌اند. از جمله این روش‌ها می‌توان به خرید واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری در طلا اشاره کرد.
صندوق طلا چیست؟
صندوق سرمایه‌گذاری یک ابزار مالی است که سرمایه‌های خرد سرمایه‌گذاران را در گزینه‌های مختلفی سرمایه‌گذاری می‌کند. هر نوع صندوق سرمایه‌گذاری با دیگران متفاوت بوده و بیشتر دارایی‌های صندوق به آن چیزی که نام دارد، اختصاص پیدا می‌کند. به عنوان مثال، صندوق درآمد ثابت بیشتر دارایی‌های خود را به گزینه‌های درآمد ثابت اختصاص می‌دهد.
صندوق سهامی بیشتر دارایی‌های خود را به سهام تخصیص می‌دهد و صندوق طلا حداقل 70 درصد از دارایی‌های خود را صرف خرید گواهی شمش و سکه می‌نماید. در واقع، صندوق طلا نوع خاصی از سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها محسوب می‌شود. صندوق‌های طلا جزو صندوق‌های کالایی قابل معامله در بورس هستند که هر فرد حقیقی می‌تواند با داشتن یک کد بورسی، سرمایه‌گذاری در این نوع صندوق‌ها را شروع کند.
آشنایی بیشتر با راه سوم سرمایه‌گذاری در طلا
خرید واحدهای صندوق طلا تقریباً معادل سرمایه‌گذاری در سکه‌های طلا است، با این تفاوت که این روش مزایای زیادی دارد از جمله عدم امکان جعل یا سرقت. همچنین، حتی با سرمایه‌گذاری با مقدار کم، می‌توانید وارد این صندوق‌ها شوید؛ به این ترتیب که مانند خرید یک قسمت از یک سکه عمل می‌کند. شاید بتوانید بگویید که می‌توانید سکه‌ها را به شکل قطعات کوچک تهیه کنید و با پول کم سرمایه‌گذاری کنید مانند خرید سکه‌های گرمی، اما یک نکته حائز اهمیت وجود دارد. این نوع سکه‌ها، به ویژه در زمان‌های تورم شدید، ممکن است دچار حباب شود،
به این معنا که قیمت آنها بیشتر از ارزش واقعی طلا باشد و ناشی از فشار تقاضا باشد. به همین دلیل، پیشنهاد ما برای سرمایه‌گذاری در طلا به ویژه با مقدار کم، صندوق‌های طلا است.
سوددهی صندوق طلا چقدر از سوددهی مسکن و دلار بیشتر است؟
برای بررسی مقایسه سوددهی(که با نماد گوهر در بازار اوراق بهادار شناخته می‌شود) با بازارهای پرطرفداری مانند دلار و مسکن، یک دوره زمانی پنج سال و سه ماهه را در نظر می‌گیریم. این بازه زمانی از ابتدای سال 1397 تا پایان بهار سال 1402 را پوشش می‌دهد. در این بازه زمانی، متوسط نرخ تورم سالانه 43 درصد بوده است.
که به معنای افزایش متوسط سالانه قیمت‌های کالا و خدمات به میزان 43 درصد می‌باشد. در همین مدت زمانی، میانگین رشد سالانه قیمت دلار آمریکا 58 درصد بوده است. از سوی دیگر، قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در شهر تهران همچنان به نرخ سالانه متوسط 56 درصد رشد داشته است.
پیش‌بینی تورم در سال های آینده برای ایران
علت گرانی طلا، طبق پیش بینی نهادهای معتبر جهانی مانند صندوق بین‌المللی پول، نرخ تورم ایران در سال 2023 تقریباً 42.5 درصد خواهد بود. این در حالی است که صندوق بین المللی پول این تخمین را برای سال بعدی حدودا 30 درصد می‌گذارد. با توجه به این پیش‌بینی‌های ارائه شده توسط نهادهای معتبر اقتصادی، می‌توان نتیجه گرفت که فعالان بازار، تورم انتظاری خود را بر اساس این گونه پیش‌بینی‌ها تنظیم می‌کنند. بنابراین، با وجود تورم در سال 2023، قیمت ریالی طلا احتمالا ظرفیت رشد دارد.
جمع بندی علت گرانی طلا
از این سه روش سرمایه گذاری استفاده کنید، زمانی که طلا گران‌تر می‌شود، می‌توانید سود ببرید. البته به یاد داشته باشید که بازارها همیشه صعودی نیستند. طلا هم مانند هر کالای دیگری می‌تواند با افت یا افزایش قیمت روبرو شود. اما اگر تورم در کشوری پایدار باقی بماند، طلا احتمالا روند صعودی خود را ادامه خواهد داد. در کل صندوق های طلا دارای ریسک کمتری نسبت به خرید سکه و طلا فیزیکی هستند.